do Weroniki

Wyróżnia się trzy typy mięśni. Do pierwszego zaliczane są mięśnie szkieletowe (tzw. poprzecznie prążkowane) znajdujące się pod kontrolą mózgu. Ich działanie zależy od naszej woli. Współdziałając z kośćmi i ścięgnami odpowiadają za określone ruchy ciała, np. uśmiech i wbieganie po schodach. Drugi typ to mięśnie gładkie (tak wyglądają pod mikroskopem - stąd ta nazwa), związane z niezależnymi od woli czynnościami narządów wewnętrznych, takich jak ruchy jelita czy pęcherza. Trzeci typ to mięsień sercowy, podstawowy „materiał", z którego zbudowane jest serce.
Mięśnie szkieletowe. ułożone są głównie wzdłuż ciała, stanowiąc znaczną część jego masy około 25%, nawet u noworodka. Uczestniczą w ruchach różnych części ciała, np. mały mięsień strzemiączkowy porusza strzemiączkiem, a potężny mięsień pośladkowy wielki, tworzący pośladek, bierze udział w ruchach stawu biodrowego.
Większość mięśni poprzecznie prążkowanych przytwierdzona jest do kości - bezpośrednio lub za pomocą ścięgien. Ścięgno ma kształt wstęgi zbudowanej z włóknistej i zbitej tkanki łącznej. Jest ono z jednej strony umocowane do mięśnia, a z drugiej do kości. Niektóre mięśnie są przyczepione do błon śluzowych lub skóry.
Podstawową jednostką strukturalną każdego mięśnia są włókienka kurczliwe (miofibrylle) zbudowane z dwóch rodzajów białek kurczliwych: aktyny i miozyny. Włókienka są tak drobne, że można je dostrzec tylko pod mikroskopem. We włókienkach mięśni poprzecznie prążkowanych białka kurczliwe są tak" usytuowane, że miejscami mają różny współczynnik załamania światła, co daje efekt prążkowania.
Mięśnie gładkie sprawiają wrażenie jednorodnych (stąd ich nazwa). Skurcz mięśnia następu- je wtedy, gdy włókienka miozyny „wślizgują się" pomiędzy włókienka aktyny.
\ Miofibrylle wypełniają komórki (miocyty) tkanki mięśniowej. W przypadku mięśni gładkich każda komórka jest wydłużona, stanowi tzw. włókno mięśniowe. Włókna są połączone ze sobą za pomocą tkanki łącznej, tworząc mięśnie gładkie. W mięśniach poprzecznie prążkowanych nie można rozróżnić poszczególnych miocytów. Włókno mięśniowe nie stanowi jednej komórki, jest nim struktura powstała z połączenia się wielu komórek. Do każdego dochodzą odrębne zakończenia nerwowe. Włókna mięśni poprzecznie prążkowanych są zebrane w wiązki otoczone tkanką łączną włóknistą, która doprowadza do każdej wiązki naczynia krwionośne i limfatyczne.
Struktura mięśnia sercowego (widoczna pod mikroskopem) jest bardzo podobna do struktury mięśni poprzecznie prążkowanych (szkieletowych), z wyjątkiem tego, że poszczególne włókna krzyżują się między sobą.
W tkance mięśniowej znajdują się rezerwy energii dla mięsni w postaci wielocukru- glikogenu. Niezbędna im energia jest tworzona w mitochondriach , znajdujących się w komórkach, gdzie podczas procesu oddychania komórkowego, następuje rozkład cukrów i uwalniana jest energia.
Włókna nerwowe, biegnące wzdłuż rdzenia kręgowego od motorycznych ( kontrolujących ruchy) części kory mózgowej „opuszczają" rdzeń jako pojedyncze nerwy rozchodzące się
do poszczególnych mięśni. Jeśli mięsień zostanie pozbawiony pobudzenia elektrycznego w postaci impulsów elektrycznych przewodzonych drogą nerwową, traci zdolność skurczu
i zaczyna zanikać.
W każdym mięśniu znajdują się obszary, w których nerwy stykają się z włóknami mięśniowymi. „Siła" impulsu elektrycznego docierającego do mięśnia jest niewielka. Przejście impulsu wywołującego skurcz odbywa się w specjalnej płytce motorycznej znajdującej się w miejscu zetknięcia się włókna nerwowego z włóknem mięśniowym. Przewodzony wzdłuż nerwu nie pobudza mięśnia bezpośrednio, wywołuje natomiast wydzielenie przez zakończenia włókien nerwowych neurohormonu- acetylocholiny, który wywołuje skurcz.
Ślizganie się włókienek miozyny po włókienkach aktyny jest procesem złożonym, podczas którego wielokrotnie następuje powstanie i rozpad połączeń chemicznych pomiędzy mini. Ten proces wymaga energii, powstałej dzięki tlenowemu rozkładowi substratów pokarmowych w mitochondriach. Energis jest przechowywana i przenoszona w postaci złożonego związku organicznego zwanego ATP (kwasem adenozynotrójfosforowym), bogatym w wysokoenergetyczne wiązania fosforanowe.
Mięśnie maja dwie grupy włókien- jedną decydujące o sile skurczu i drugą, która „mierzy” rozciągnięcie mięśni. Tak uzyskana informacja , przekazywana do mózgu , jest niezbędna do kontrolowania aktywności mięśniowej.
Mięśnie możemy podzielić na kilka rodzajów:
I. Pod względem topograficznym (w zależności od położenia)
• mięśnie głowy i szyi
• mięśnie tułowia
• mięśnie kończyn
• mięśnie brzucha
• mięśnie klatki piersiowej
• mięśnie grzbietu
Pod względem czynności
1. Mięśnie antagonistyczne są to: zginacze i prostowniki (albo przywodziciele i odwodziciele) - działają antagonistycznie - podczas ruchu jeden kurczy się bardziej od drugiego {np. mięsień dwugłowy ramienia i mięsień trójgłowy ramienia).
2. Mięśnie synergistyczne (współdziałają w wykonywaniu tego samego rodzaju ruchu), np. mięśnie żebrowe czy mięśnie tułowia.
Przy czym podział ten jest prawdziwy względem kierunku działania, bowiem w każdym ruchu zawsze biorą udział obie przeciwnie działające grupy mięśni. Gdy jedna z nich działa silniej, np. przy zgięciu, druga działa słabiej i tylko hamuje zamierzony ruch, np. prostowanie. To współdziałanie sprawia iż ruch jest płynny, precyzyjny i kontrolowany.
III. Pod względem budowy
• płaskie, np. brzucha
• okrężne, np. wokół ust, oczu i odbytu
• jednobrzuścowy - wrzecionowaty, np. mięśnie pośladków
• dwugłowy, np. biceps, mięsień zginacz ramienia
• czworogłowy, np. uda
• trójgłowy, np. triceps, mięsień łydki
• szerokie, np. mięśnie wyścielające ściany brzucha i klatki piersiowej
• krótkie, np. mięśnie wokół kręgosłupa
• długie, np. mięśnie kończyn
IV. Pod względem przyczepu
1. dwugłowe
2. trójgłowe
3. czworogłowe